Koń huculski (Hucuł, Huc) – rasa konia domowego, pochodząca od tarpana. Jest to prymitywna rasa koni górskich.
Są to konie żywotne, silne i odporne. Koni tych używano niegdyś głównie jako jucznych. Konie tej rasy bez problemów mogły przenosić ciężkie ładunki nawet po wymagających górskich ścieżkach. Rasa tych zwierząt nadaje się do rekreacji, turystyki górskiej, rajdów terenowych i do zaprzęgu. Obecnie, ze względu na swą łagodność i inteligencję, używane są często w hipoterapii. Po podpisaniu w 1992 roku Konwencji o różnorodności biologicznej (Polska dokument ratyfikowała w roku 1996) w kraju wprowadzono Program ochrony zasobów genetycznych koni rasy huculskiej. W jej wyniku na przestrzeni lat z 95 hucułów (łącznie 70 klaczy w SK Siary i IZ Rymanów oraz 25 ogierów w PSO Klikowa) w 1988 roku, poprzez 300 klaczy i prawie 50 ogierów w roku 1999 stan wzrósł do pięciu tysięcy koni tej rasy w roku 2014.Koń huculski (Hucuł, Huc) – rasa konia domowego, pochodząca od tarpana. Jest to prymitywna rasa koni górskich.
Budowa
- Kształt głowy podłużny.
- Szyja krótka i mocna, uwieńczona bujną grzywą.
- Słabo zarysowany kłąb.
- Łopatki silne, strome oraz krótkie, idealne do zaprzęgów.
- Tułów jest krótki i zwarty.
- Koń huculski ma bardzo mocny grzbiet oraz dość szerokie lędźwie.
- Zad jest zwykle ścięty.
- Kończyny ma silne i krótkie, nogi tylne czasem szablaste.
- Wysokość w kłębie ok. 132-145 cm.
- Często występują wady stawów skokowych.
Ogólne
Występuje najczęściej w maści gniadej, myszatej lub srokatej, rzadziej karej lub bułanej. Maść kasztanowata jest niepożądana, ogiery tej maści nie są wpisywane do Ksiąg Stadnych, a klacze maści kasztanowatej mogą być wpisane do Ksiąg Stadnych pod warunkiem, że posiadają typowe cechy rasowe: ciemną pręgę przez grzbiet i pręgowanie kończyn.
Często pojawia się pręga grzbietowa i pręgowanie zebroidalne na kończynach.
Hucuły ze względu na wzrost należą do klasy pony. Jednak błędem jest myślenie o nich jako o małych, słabych, wyłącznie domowych koniach. Są wyjątkowo silne. W okresach wojennych zasłużyły się, nosząc ekwipunki ważące do 120 kg po ścieżkach górskich. Są łagodnie usposobione i bardzo szybko się uczą.
Kolejnym walorem koni huculskich jest ich wszechstronność. Sprawdzają się zarówno pod siodłem, jak i w zaprzęgu. Z roku na rok przybywa amatorów jazdy na tych koniach, startują oni w zawodach powożenia zaprzęgami parokonnymi, ujeżdżenia, skokach przez przeszkody oraz tak zwanej ścieżce huculskiej. Hucuły zostały doceniane również w hipoterapii, gdzie niezastąpione są takie cechy, jak spokój i cierpliwość.
Historia/pochodzenie
Po raz pierwszy koń ten został wspomniany w dziele marszałka Krzysztofa Dorohostajskiego Hippica z roku 1603. Pochodzi z Huculszczyzny, historycznej krainy we wschodniej części Karpat, zamieszkanej przez górali huculskich. Trudnili się oni głównie hodowlą, pasterstwem i pracami leśnymi. Do końca XIX w. głównie tam koncentrowała się hodowla koni huculskich.
Podczas I wojny światowej poważnie zachwiała się czystość tej rasy – sprowadzanych było wiele koni różnych ras, które krzyżowano wówczas w najróżniejszy sposób.
Po zakończeniu wojny rasę tę objęto szczególną opieką. W 1924 r. Michał Holländer zainicjował rejestrację klaczy rodnych oraz powstanie Związku Hodowców Koni Rasy Huculskiej.
Aktualnie rejestr klaczy i ogierów prowadzi się poprzez Księgę Stadną Koni Huculskich, natomiast hodowcy i miłośnicy tej rasy zrzeszeni są w Polskim Związku Hodowców Konia Huculskiego.
Ważniejsze ośrodki hodowli
- Rumunia: Luczina
- Polska: Stadnina Koni Huculskich „Gładyszów” w Regietowie, Zakład Doświadczalny Instytutu Zootechniki Odrzechowa, Bieszczadzki Park Narodowy (Zachowawcza Hodowla Konia Huculskiego w Wołosatem), Serednie Małe, Tabun w Polanie, Stadnina Koni Huculskich Hawłowice
- Słowacja: Národný žrebčín Topoľčianky
- Węgry: Park Narodowy Aggtelek
- Czechy: Hucul Club w Pradze
- Ukraina: Gospodarstwo Połonińskie